TASHİF :
Tef’il ölücüsünde mastar
olan tashîf, sözlükte sahifeye yanlış yapmak yani yazılı bir kağıttaki kelime
veya sözleri yanlışlıkla değiştirmek anlamına gelir.
Hadis Usulünde bu
manasiyle ilgili olarak hadislerin isnad veya metinlerinde bolunun isim ya da
kelimelerin harflerinde yapılan değişikliğe denir. Böyle bir değişiklik
kelimeyi teşkil eden harflerde olduğu gibi harflerin noktalarında da olur. Bir
kısım muhaddisler bu farklı değişikliği birbirinden ayırmadan mütalaa
etmişlerdir. Söz gelimi İbnu's-Salâh ve ona tabi olarak en-Nevevî her ikisine
birden tashif demişlerdir. Oysa İbn Hacer, kelimeyi teşkil eden harflerin yazı
şekli bozulmadan sadece bazı harflerin noktalarının değiştirilmesini tashîf,
yazı şekli bozularak değiştirmeyi ise tahrif olarak görmüştür. Bu ayırım
yerinde görülmüştür. Metin ya da isnadında tashîf yapılarak rivayet edilen
hadislere musahhaf denilmiştir.